NEMO

Zonnewijzer terras NEMO

Het terras van science museum NEMO in Amsterdam is geheel vernieuwd. Op het terras komen natuur en technologie samen. Dit openbare plein op het dak van NEMO is zo ontworpen dat planten en dieren er een plekje vinden, midden in Amsterdam. NEMO heeft samen met Hendrik Hollander een zonnewijzer geplaatst op dit vernieuwde stadsplein. Het is een zonnewijzer van formaat. De schaduwwerper staat op zo’n 10 meter hoogte boven het terras op de liftkoker.

 

 

De schaduwwerper bestaat uit een buis van 28 cm diameter. Deze dikte is nodig zodat de de schaduw goed afleesbaar is op alle dagen van het jaar. Op het terras, onder de schaduwwerper, heeft Hendrik Hollander precies de lijn naar het noorden uitgezet. Op deze lijn heeft hij aangegeven waar de schaduw van de buis is op de eerste dag van elke maand. NEMO heeft messing bordjes geplaatst waarop te zien is wanneer het het begin is van elke maand. De zonnewijzer geeft de datum aan wanneer de zon in het zuiden staat. Het is dan 12:00 zonnetijd.

Van januari tot en met juni worden de dagen langer en kruipt de schaduw langzaam naar de liftkoker toe. Tijdens de maanden juli tot en met december worden de dagen korter en beweegt de schaduw weer van de liftkoker af.

De bouw

Voor het nauwkeurig plaatsen van de maandbordjes gebruikt Hendrik Hollander een theodoliet. Dit is een meetinstrument waarmee zeer precies metingen in het veld gedaan kunnen worden. De theodoliet plaatst Hendrik op de liftkoker. Het is van belang dat de schaduwwerper exact oost-west staat. Om dit te realiseren heeft Hendrik de precieze oriëntatie van de liftkoker gemeten. Dit doet hij met een metalen geijkte liniaal en gradenboog. Ook gebruikt hij de zonnestand hierbij. Het blijkt dat de liftkoker niet precies oost-west staat. Om deze reden is de schaduwwerper iets gedraaid ten opzichte van de liftkoker. Wanneer u op het terras bent kunt u dit met eigen ogen zien.

De werking

Wanneer u op het terras van NEMO bent is het wellicht mooi weer en schijnt de zon. Kijk dan vooral of de zon inderdaad de juiste datum aangeeft. Zoek de schaduw van de schaduwwerper en lees de datum af ten opzicht van de maandbordjes. Hendrik was zelf in de gelegenheid om de zonnewijzer te testen op 22 mei, gelukkig klopt het perfect.

 

 

Belangrijke tip voor bezoekers

De zonnewijzer werkt wanneer de zon in het zuiden staat. Dit is om 12:00 zonnetijd. Uw horloge geeft echter zomertijd aan in de zomermaanden en wintertijd in de wintermaanden. In de zomermaanden staat de zon zuid om 13:40 zomertijd. In de wintermaanden staat de zon zuid om 12:40 wintertijd.

Dus: wilt u de zonnewijzer in werking zien, ga in de wintermaanden kijken om 12:40 of ga in de zomermaanden kijken om 13:40 (!)